Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki dış ticaret verileri incelendiğinde son 10 yıllık dönemde dış ticaret hacminin 2015 yılında 5,7 milyar $ seviyesine ulaştığı ve 2019 yılına kadar 5 milyar $ üzerindeki seviyesini koruduğu görülmektedir. Covid-19 pandemisinin etkisi ve ikili ilişkilerin durağanlaşması ile birlikte 2020 yılı itibariyle iki ülke arasındaki dış ticaret hacminde azalış gözlemlenmiştir. 2021 yılında ülkeye ihracatımız bir önceki yıla göre % 89 azalışla 265 milyon dolar olmuştur. 2021 yılında ülkenin toplam ihracatımızdaki payı %0,1 olup, 91. sıradadır.

Son yıllarda durağan seyreden ekonomik ilişkilerin iyileşmesi ile birlikte Türkiye ve Suudi Arabistan arasındaki ticaretin önemli bir büyüme potansiyelinin olduğu görülmektedir. Dünya ekonomisinde büyük öneme sahip iki ülkenin ticari alanda gerçekleştirecekleri iş birlikleri hem küresel hem de bölgesel düzeyde ekonomi ve refah seviyesine olumlu katkı sağlayacaktır. Bu açıdan değerlendirildiğinde Türkiye ve Suudi Arabistan arasındaki ikili ilişkilerde yeni bir iş birliği döneminin başlamasına yönelik girişimler oldukça olumludur. 22 Haziran 2022 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suudi Arabistan Veliahtı ve Başbakan Yardımcısı Prens Muhammed bin Selman bin Abdülaziz Al Saud’ın Türkiye’de gerçekleştirdikleri görüşme ve yayınlanan ortak bildiri iki ülkenin ilişkileri açısından oldukça önemlidir.

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği tarafından Suudi Arabistanlı satın almacı firmalar arasından doğal taş (özellikle mermer ve traverten) ithalatçısı, distribütör ve mimar profillerine sahip olanların Heyet katılımları konfirme edilmiştir. Satın almacı firmaların Türk ihracatçıları ile ikili iş görüşmelerinin yanı sıra Bursa şehrinde saha ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. İstanbul’da 22, Bursa’da 8 olmak üzere toplamda 30 Türk ihracatçı firmamız Suudi Arabistanlı 9 satın almacı firma ile ikili iş görüşmeleri gerçekleştirmiştir. Düzenlenen Heyet, Türkiye’nin Suudi Arabistan’a yaptığı doğal taş, özellikle de mermer ve traverten ihracatını arttırma amacı taşımaktadır.

Heyet duyurusu Birliğimizin veri tabanında mail adresleri bulunan ve doğal taş sektöründe ihracat gerçekleştiren tüm firmalara e-mail olarak iletilmiştir. Heyet duyurusu ek olarak Birliğimizin web sitesi olan www.imib.org.tr web sitesi adresinde ve İMİB’in sosyal medya hesaplarında duyurulmuştur. 

Faaliyete İlişkin Ön Hazırlıklar Hakkında Bilgi

Suudi Arabistan Alım Heyeti’nin gerçekleştirilmesini teminen İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nin 12 Nisan 2023 tarih ve 06 sayılı Yönetim Kurulu Toplantısında alınan karar akabinde, firmalara duyuruya çıkılmıştır. 

B2B hizmetinin bölgedeki yapı, inşaat ve mimarlık şirketleri konusunda bilgi sahibi olmasından dolayı B2B Connect firmasından alınmasına karar verilmiştir. B2B Connect firması tarafından Suudi Arabistan Alım Heyeti’ne katılım sağlayacak olan doğal taş ithalatçısı, distribütör ve mimar profillerine sahip satın almacıların tespit edilmesi hususunda hizmet alınmış ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği tarafından katılımları konfirme edilmiştir. Heyet süresine kadar danışmanlık firması ile sık sık görüşülerek davetlerin takibi yapılmıştır. 

Heyet öncesinde bilgilendirme yapabilmek amacıyla Türk ihracatçı firmaları ile zoom platformu üzerinden bilgilendirme toplantısı yapılmış olup ayrıca bu firmalar ile ortak bir Whatsapp grubu oluşturulmuştur. Oluşturulan Whatsapp grubunda katılımcı Türk ihracatçı firmalarımız için Suudi Arabistan ülke raporu, Türkiye – Suudi Arabistan ihracat-ithalat rakamları ve heyet ile ilgili gerekli bilgilerin yer aldığı bilgi kitapçığı paylaşılmıştır. İkili görüşmelere katılması beklenen Suudi Arabistanlı firmaların listesi e-mail ve Whatsapp grubu yolu ile katılımcı firmalarımıza gönderilmiştir. 

Suudi Arabistanlı satın almacılarımıza iletmek adına ise Türk ihracatçı firmalarımızın bilgi ve görsellerinin yer aldığı kitapçık çalışması hazırlanmış olup dijital ortamda QR kodu ile ulaşılabilecek şekilde oluşturulmuştur. İlgili çalışma Suudi Arabistanlı satın almacılar ile paylaşılmıştır.

İkili iş görüşmeleri için toplantı salonu girişine ve toplantı salonuna konulmak üzere 2 adet x-banner roll-up, her satın almacı firma adına masa isimliği, Türk ihracatçı firma temsilcileri adına yaka kartları bastırılmıştır.

İkili iş görüşmeleri esnasında İstanbul’da 1 adet tercüman ayarlanmıştır. 

Gerçekleştirilen Alım Heyeti Faaliyetine İlişkin Bilgi

Suudi Arabistanlı satın almacı firma temsilcilerinin 9 Temmuz 2023 Pazar günü Cidde, Riyad ve Beyrut Havalimanlarından İstanbul’a uçuşları gerçekleşmiştir. Aynı gün İstanbul Havalimanından transfer araçları ile İstanbul Bosphorus Conrad Hotel’e ulaşmışlardır. 

10 Temmuz 2023 Pazartesi günü İstanbul’daki ikili iş görüşmeleri Dış Ticaret Kompleksi’nde gerçekleştirilmiştir. Toplantı için gelen Türk ihracatçı firma temsilcileri, danışmanlık firması ve Genel Sekreterlik yetkilileri tarafından görüşme yapacakları masalara yönlendirilmişlerdir. Saat 10:00 ile 17:00 arasında gerçekleştirilen ikili görüşmelerine 22 Türk ihracatçı firma katılım sağlarken, toplam 193 ikili iş görüşmesi yapılmıştır.

11 Temmuz Salı günü saat 09.00’da heyetimiz transfer aracı ile Bursa’ya doğru yola çıkmıştır. 3 saatlik yolculuk sonucunda Efendioğlu Mermer Sanayi ve Ticaret A.Ş. firması ziyaret edilmiştir. Burada firma yetkilileri, firma ve üretim süreciyle ilgili sunumlar yapmış, yabancı satın almacı firmaların Türk doğal taş sektörüne ilişkin sorularını yanıtlamıştır.

Fabrika ziyaretlerinin ikinci ayağı ise Yüce Nakliyat Emlak Madencilik ve İnş. San. ve Tic. A.Ş. firması olmuştur. Burada da sektör dinamikleri hakkında istişarelerde bulunulup, verimli görüşmeler gerçekleştirilmiştir. 

Aynı gün içerisinde son ziyaret Yeditepe Doğaltaş ve Maden San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasına gerçekleştirilmiştir.

12 Temmuz 2023 Çarşamba günü Bursa’daki ikili iş görüşmeleri Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde gerçekleştirilmiştir. Saat 09:00 ile 12:00 arasında gerçekleşen ikili iş görüşmelerine 8 Türk ihracatçı firma katılım sağlarken, toplam 72 iş görüşmesi gerçekleştirilmiştir.

İkili iş görüşmelerinin bitimi sonrası saat 14:00’da İstanbul Bosphorus Conrad Hotel’e  ulaşmak üzere transfer aracı ile yola çıkılmıştır.

13 Temmuz Perşembe günü Suudi satınalmacıların Türk firmalara verdikleri randevular neticesinde takip görüşmelerine ayrılmıştır. Bu görüşmelerde ikili iş görüşmelerine daha önce katılmış Türk firmalarla Suudi firmaların ilişkilerini derinleştirmesi ve yeni iş ilişkileri tesis etmesi hedeflenmiştir.

Sonuç ve Öneriler

İstanbul’da düzenlenen ikili iş görüşmelerine 22 ihracatçı Türk firma katılım sağlarken, toplam 193 iş görüşmesi yapılmıştır. Bursa’da düzenlenen ikili iş görüşmelerine ise 8 ihracatçı firma katılım sağlarken, toplam 72 iş görüşmesi gerçekleştirilmiştir.

Suudi Arabistanlı satın almacı firma temsilcileri tarafından ülkemize tekrar ziyaret yapılmasının faydalı olacağı, burada edinilen bağlantılarla iletişimin devam ettirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Satın almacı firmaların alım yapması söz konusu olduğunda Türkiye’de potansiyel bir müşteri ağının oluşacağı düşünülmektedir.

Heyet sonrasında firmalarımız genel olarak, hem zaman hem de maliyet yönünden bakıldığında alım heyetlerinin oldukça verimli olduğunu, bu sebeple alım heyeti organizasyonlarına devam edilmesinin doğru olacağı yönünde görüş bildirmişlerdir.  Diğer taraftan B2B görüşmeleri için oluşturulan randevuların daha verimli kullanılabileceği, davetli satınalmacı firma sayısının arttırılabileceği yönünde görüş bildirilmiştir. 

Pazar payımızın korunması ve artırılması hedefi doğrultusunda düzenlenen alım heyeti, ihracatın arttırılması yönünde etkili bir organizasyon olmuştur.