Vanadyum

Vanadyum atom numarası 23, atom ağırlığı 50.9 olan bir elementtir ve yer kabuğunda 120ppm oranında bulunur. Bazı vanadyum mineralleri şunlardır: Vanadinit-Pb5(VO)4Cl, patronit-VS4, deselemit Pb(Zn,Cu).VO4OH, karnotit-KCa2(UO4)(VO4).3H2O ve kosceelit (Vanadyum ihtiva eden muskovit olarak da bilinir). Doğada, vanadyum nadiren ekonomik bir yatak oluşturabilir. Daha çok;

• Likidmagmatik olarak titanomanyetitlerle birlikte,
• Hidrotermal olarak Pb-Zn-Cu sülfidle birlikte,
• Biyojen olarak oolitik demir yataklarında ve bitümlü şistlerde,
• Sedimanter uranyum ve fosfat yatakları ile birlikte,
• Asfaltit ve bazı petroller de bulunmaktadır. Bu yataklardan da çoğunlukla yan ürün, bazen de ana ürün olarak kazanılmaktadır.

Vanadyum tenörü yatağın tipine göre değişiklikler göstermektedir. Dünyanın en büyük vanadyum kaynağı olan vanadyumlu titanomanyetit yataklarında V2O5 tenörü genellikle %0,2- 1,1 arasında değişmektedir. Vanadyumun yan ürün olarak elde edildiği diğer yataklarda tenör, genellikle %1’ den düşüktür (DPT, 2001).

Türkiye’de Vanadyum Yataklarının Durumu

Ülkemizde Şırnak, Mardin-Silopi asfaltit yatakları ile Seydişehir boksitlerinde vanadyum bulunmaktadır. Asfaltit yataklarında %0,4 V2O5, küllerinde %1.06 V2O5, boksitlerde ise %0.05-0.07 V2O5 değerleri elde edilmiştir. Bunların dışında Türkiye’de vanadyum yatağı bulunmamaktadır. Mevcut vanadyum kaynaklarından vanadyum üretimi ise araştırılmış ancak ekonomik bulunmamıştır(DPT, 2001).